حسد
یکی از رذایل اخلاقی که در فرایند ارتباط تأثیر منفی می گذارد، حسد است. در منابع اخلاقی از این رذیله بسیار سخن گفته شده است باید توجه داشت که بر اساس آموزه های دینی حسد حتی در سرنوشت انسان تأثیر منفی می گذارد. امام هشتم که در توصیف پیامبر اله میفرماید که ایشان بدون این که موجبات ناراحتی مردم را فراهم آورد خود را از شر ایشان حفظ می کرده است.
النَّاسَ وَ يَحْتَرِسُ مِنْهُمْ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَطْوِى عَنْ أَحَدٍ بِشْرَهُ وَلَا خُلُقَه . (1) عيون اخبار الرضا، ج ۱، ص ۳۱۸ )
نبی اکرم از مردم بیم داشت و از آنان خود را حفظ می کرد بدون این که کسی را از اخلاق و کردار خود ناراضی کند.
همچنین روایتی به نقل از پیامبر در اندار از حسد وارد شده است مبنی بر این که حسد به قدری زیاد شده است که عن قریب از قضا و قدر پیشی بگیرد. (2) ۲. همان، ج ۲، ص ۱۳۲. )
در حدیثی دیگر نیز امام رضا انسان حسود را فاقد راحتی میداند
لَيْسَ لِبَخِيلِ رَاحَةً وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ وَ لَا لِمَلُوكَ وَفَاءٌ وَ لَا لِكَذُوبٍ مُرُوَةٌ. (3) تحف العقول، ص ۴۵۰ )
بخیل راحتی و حسود لذت و پادشاهان وفا و دروغ گو مردانگی ندارد.
از مجموع احادیث فوق میتوان به این نکته رسید که انسان حسود با بیماری ای که دارد میتواند طرفی را که به او رشک میورزد به سختی و مشکل بیندازد؛ به طوری که رسول اکرم له در دو حدیث اول آثاری را که فرد حسود بر طرف مقابل میگذارد جدی میگیرد و خود را از ایشان حفظ میکند. اثر وضعی این امر دوری انسان مطلع مانند پیامبر ) از فرد حسود و عدم تداوم ارتباط فرد غیر مطلع به دلیل اثرات بعدی حسد با فرد حسود است. بالاخره در حدیث آخر فرد حسود به دلیل این که لذتی از موفقیت های طرف مقابل نمی برد انگیزه ای برای تداوم ارتباط با وی ندارد و تمام انگیزه اش ضربه زدن به وی و نه آموختن چیزی از او و لذت بردن از همنشینی با فرد مقابل است.