همسران خورشید

سبیکه از خاندان همسر پیامبر اکرم، ماریه قبطیه بود. سبیکه همسر امام رضا و مادر امام جواد بود که بعضی نام ایشان را خیزران نیز گفته اند.(1) محمد بن يعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۱۴۹۲ محمد بن علی بن بابویه قمی (شیخ صدوق) عيون اخبار الرضا ، ج ۲، ص ۳۳۱ ) تاریخ نویسان او را سرآمد زنان روزگار خود در علم و پارسایی معرفی کرده اند.

او سالیان دراز تنها همسر امام رضا بود تا روزی که ولایتعهدی آن حضرت اعلام شد. آن روز مأمون دخترش ام حبیبه را نیز به عقد آن حضرت درآورد. مأمون دختر دیگرش ام الفضل را نیز به عقد حضرت جواد الائمه در آورد. (2) محمد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۴۹، ص ۱۳۲؛ محمد باقر مجلسی، مرآة العقول في شرح أخبار أن الرسول ، ج ۶، ص 88)

شاید یکی از دلایل این کار اطلاع از زندگی اهل بیت و کنترل مداوم آنها بوده است و میدانیم که ام الفضل کسی است که امام جواد را مسموم و شهید کرد.