از جمله پرسشهائی که عمران از آن حضرت نموده، پرسید آیا خدا در خلق است یا خلق در او ؟

امام ٤ - خدا بزرگتر است از اینکه در باره اش چنین گفته شود ای عمران نه او در خلق است و نه خلق در او من بزودی ترا آگاه گردانم بچیزی که بواسطه آن چگونگی این امر را بشناسی ای عمران از تو بپرسم جواب بمن بده آیا آینه را دیده ای ، تو در آینه ای یا آینه در تو است ؛ اگر مطلب اینست كه هيچيك از شما در دیگری نیستید و حق هم اینست پس بوسیله چه چیز تو از آینه بخودت راه میبری و خود را میبینی ؟

عمران - بواسطه آن فروغ و پرتوی که میان من و آینه است .

رضا ٤ - آیا از این پرتو آنقدر که در آینه میبینی بیشتر از آنقدر است که در چشم خود میبینی ؟

عمران - بلی

رضا ٤ - بسیار خوب بما هم نشان بده تا ما هم به بینیم .

عمران - متحیر شد و سر بزیر انداخته جواب نداشت.

رضا ع - پس بنا بر این که تو جواب نگفتی من آنچه حقیقت امر است بتو میگویم نور را من چنین می بینم و جز این هم نیست که نور بی آنکه در تو و در آئینه باشد راه میبرد ترا و نیز راه میبرد آئینه را هر دو را بسوی خود و برای این مشکل مثالهای زیادی غیر از این هم هست که جاهل ابداً در آنها راه گفتگو و تشكيك نمی یابد (1) مقصود آنحضرت ظاهراً این است که صدور و آفرینش موجودات از ذات حق مانند صدور عکس از عاکس است یعنی بوسيله نور عكس ذي الصورة (زید) مثلا در آینه می تابد ولی نه بطوری که عین زید در آینه باشد و یا آئینه در زید باشد بصورت حلول وشكل انطباع ، که فرموده اند :

حسن روی تو بيك جلوه که در آینه کرد

این همه نقش در آیینه اوهام افتاد

این همه عکس می و نقش مخالف که نمود

یکفروغ رخ ساقی است که در جام افتاد

پس صدور موجودات صدور اشراقی است و فقط بجلوه و تابشی از فیض حضرت احدیت است ولی نه کینونت حلولی مانند

خروج نطفه از رحم مادر و این یکی از مهمترین مباحث فلسفه الهی است. )