طرز رفتار و آداب معاشرت عمومی

طرز رفتار و آداب معاشرت عمومی امام - علیه السلام - چه پیش از ولیعهدی یا پس از آن به گونه ای بود که پیوسته نقشه های مأمون را بر هم میزد. هرگز مردم ندیدند که امام - علیه السلام - تحت تأثیر زرق و برق شؤون حکومتی قرار گرفته در نحوه سلوکش با مردم اندکی تغییر پدید آید. این سخنان را از زبان ابراهیم بن عباس منشی عباسیان، بشنوید: هرگز کسی را با سخنش نیازرد هرگز کلام کسی را نیمه کاره قطع نکرد و هرگز در برآوردن نیاز کسی به حد توانش کوتاهی نکرد. در برابر کسی که پیشش مینشست هرگز پاهایش را دراز نمیکرد و از روی ادب حتی تکیه هم نمیداد کسی از کارکنان و خدمتگزارانش هرگز از او ناسزا نمی شنیدند و نه هرگز بوی زننده ای از بدن وی استشمام میشد در خندیدن قهقه سر نمیداد و بر سر سفره اش خدمتگزاران و حتی دربان نیز می نشستند. بی شک این گونه صفات در محبوبیت امام - علیه السلام - نقش بزرگی بازی میکرد به طوری که او را در نظر خاص و عام به عنوان شخصیتی پسندیده تر از هر کس دیگر جلوه می داد. امام - علیه السلام - مقام حکمرانی را هرگز به عنوان یک مزیت تلقی نمی کرد بلکه آن را مسؤولیتی بزرگ می دانست. مواضعی را که ذکر کردیم کافی است برای ارائه برنامه ای که امام رضا - علیه السلام - برای خنثی کردن نقشه ها و توطئه های مأمون در پیش گرفته بود.