افشاگری و روشنگری

مأمون مصمم بود که نقشه های خود را از راه ولیعهدی امام - علیه السلام - اجرا کند و او هم چاره ای جز پذیرفتن آن نداشت. از این رو طبیعی بود که امام خود را ناچار ببینند که وسایل مقابله با مأمون را طی برنامه ای دقیق فراهم آورد تا هدفهای پلیدش را که کوچکترین آنها لطمه زدن به حیثیت معنوی و اجتماعی امام بود - خنثی کند. برنامه امام در این جهت بسیار دقیق و متقن طرح شد که در شکست توطئه مأمون پیروزی هایی به دست آورد و  بسیاری از هدفهایش را نابرآورده ساخت آن هم به گونه ای که مسیر امور به سود امام و زیان مأمون جریان یافت. موضع گیری هایی که مأمون انتظار نداشت امام رضا - علیه السلام - به صورتهای گوناگونی برای روبه رو شدن با توطئه های مأمون اتخاذ موضع کرد که مأمون آنها را قبلاً به حساب نیاورده بود و محور اصلی برنامه امام را افشاگری و آگاهانیدن مردم تشکیل می دهد.