امام رضا و آگاهی بر زبان مردم دنیا
در خرایج از ابو اسماعیل هندی نقل شده است که گفت در هند شنیدم که خداوند در هر زمان حجتی بر روی زمین دارد برای یافتن او تلاش کردم تا اینکه امام رضا را به من معرفی نمودند. پس نزد آن حضرت رفتم و با زبان هندی به او سلام کردم. آن حضرت با همان هندی به من پاسخ داد.
عرض کردم در هند شنیدم که خداوند حجت خود را در میان عرب قرار داده است، پس به این دیار آمدم و در پی آن حجت هستم.
امام با همان زبان هندی فرمود من همان حجت هستم آنگاه فرمود: آنچه می خواهی سئوال کن.
سئوالاتی در ذهن داشتم که از حضرت پرسیدم و ایشان به تمامی آنها پاسخ داد.
آنگاه از حضرت خواستم تا عنایتی فرماید و زبان عربی را به من بیاموزد تا بتوانم به خوبی صحبت کنم امام به دست مبارک خویش را بر روی لبهای من کشاند و از آن لحظه با عنایت حضرت بدون هیچ تعلیمی با فصاحت به عربی تکلم نمودم. (بحار الانوار، ج ۱۲، ص ۴۰ و ۴۱)
یاسر خادم امام رضا میگوید دو نفر از اهالی روم و اسلاو در خانه امام میهمان بودند و حضرت بسیار به آنان نزدیک بود. در این میان آن دو با یکدیگر به زبان خود مطالبی را بیان کردند که امام الله دریافت آنان به یکدیگر میگویند؛ از ما هر ساله در وطن خودمان دیدار میشد اما در اینجا کسی به دیدار ما نمی آید.
با شنیدن سخنان آن دو صبح روز بعد امام الله فردی را برای دیدن آنها فرستاد. (مناقب، ج ۴، ص ۳۳۳)
ابو الصلت هروی میگوید با آگاهی از آشنایی امام رضا الله به زبانهای مختلف مردم دنیا از او سبب چنین فضیلتی را جویا شدم؟
امام فرمود: من حجت خدا بر آفریدگانش هستم و خدا حجتی را که با زبان مردم آشنایی نداشته باشد برای آنان تعیین نمی کند. آیا نشنیده ای که امیر مؤمنان الله چه فرمود؟ «به ما قضاوت صحیح و کامل عطا شده است. آیا این علم آگاهی به زبان ها نیست؟ (همان)
آگاهی امام رضا نسبت به زبان پرندگان
در بصایر به نقل از سلیمان یکی از علویان آمده است که گفت روزی امام رضا الله را در باغ منزلش ملاقات کردم که ناگهان گنجشکی در مقابل آن حضرت نشست و با حالتی پریشان شروع به فریاد نمود.
امام فرمود: می دانی چه می گوید؟
عرض کردم خیر
فرمود: میگوید ماری در خانه قصد خوردن جوجه هایم را دارد. اینک برو و با چوبی آن مار را هلاک کن پس برخاستم و با یک چوب وارد خانه مورد نظر رفتم، ماری را در آنجا در حال حرکت یافتم بلافاصله او را کشتم و نزد حضرت بازگشتم (بحار الانوار، ج ۱۲، ص ۷۹)