انسان کامل قرآن ناطق تجسم یافته

از آنجا که مجموع محتوای قرآن عقاید و اخلاق و اعمال است و همه ی این امور مربوط به انسان است به گونه ای که اگر انسان نباشد نه عقیده ای هست و نه اخلاقیاتی و نه عمل به قرآن پدید می آید پس جایگاه وجود خارجی مضامین قرآن، نفس انسانی است که با وجود وحدت همه ی قوای اندیشنده و انگیزاننده را در بر می گیرد؛ یعنی یک نفس است که قوای گوناگونی دارد.

پس اگر کسی ظاهر و باطن قرآن را بداند و به تفسیر و تأویل آن آشنا باشد و متشابه و محکم آن و نیز شیوه ی ارجاع متشابهات به محکمات را بشناسد و به خواسته ها واجبات و مستحبات و مباحات آن عمل کند و همه ی حکمت ها و احکام آن را باور داشته باشد و آنها را از سوی خداوند بداند، چنین کسی قرآن ناطق است؛ یعنی قرآن تکوینی که در خارج تجسم یافته است، مانند عترت پاك پیامبر . زیرا علوم و معارف قرآن در نفوس شریف ایشان جا دارد. چون ایمان با سراسر وجودشان آمیخته است.

پس، انسان کامل و امام معصوم قرآن مجسم است، چنان که صراط مستقیم و ترازوی عدالت است. گفتنی است که اسناد همه ی این خصوصیات به معصوم حقیقت است و مجازگویی در کار نیست .

شاهد این مدعا روایتی است از حضرت رضا از پدرانشان از امام حسین که میفرماید در زمان حیات حضرت علی در بعضی از سال ها روز جمعه و روز غدیر با هم یکی شد امیرالمؤمنین در چنین روزی به منبر رفتند و حمد و ثنای خداوند گفتند چنان حمدی که مانند آن را کسی نگفته بود و ثنایی که کسی غیر از ایشان به آن رو نکرده بود.

بعضی از گفته های ایشان که حفظ شده چنین است: ستایش از آن خدایی است که بدون نیازمندی به ستایش کنندگانش حمد خود را راهی از راه های اعتراف به لاهوتیت خود و صمدانیت و ربوبیت خود قرار داد ... امروز روز سخن شفاف است برای افراد خاص روز شیث است و روز ادریس و روز یوشع ، روز آسایش مورد اعتماد روز اظهار مصون از مکنون و روز امتحان و آزمایش ضمایر است ... ؛ اتفق في بعض سني أمير المؤمنين - صلوات الله عليه - الجمعة و الغدير فصعد المنبر، فحمد الله و أثنى عليه حمداً لم يسمع بمثله وأثنى عليه ثناء لم يتوجه إليه غيره، فكان مما حفظ من ذلك قوله : الحمد لله الذي جعل الحمد من غير حاجة منه إلى حامديه طريقاً من طرق الاعتراف بلاهوتيته و صمدانيته و ربانيته ... هذا يوم النصوص على أهل الخصوص ، هذا يوم شيث ، هذا يوم إدريس، هذا يوم يوشع ، هذا يوم الأمن المأمون، هذا يوم اظهار المصون من المكنون، هذا يوم إبلاء السرائر .....

آیا می دانید استکبار چیست؟ استکبار پیروی نکردن از کسی است که به طاعت او امر شده، سرباز زدن از کسی است که به پیروی از او دعوت شده اید. اگر کسی در قرآن بیندیشد موارد بسیاری از استکبار را در آن می یابد. ای مؤمنان، بدانید که خدای والا فرموده است : إن الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفاً كأنهم بنيان مرصوص. (1) ۱. سوره ی صف، آیه ی ۴ )

آیا می دانید سبیل الله چیست و چه کسی سبیل و صراط و طریق خداوند است؟ من صراط الله هستم؛ کسی که با طاعت خداوند در آن راه نپیماید، در آتش دوزخ سرازیر گردد من سبیل خدایم که خداوند برای پیروی پس از پیامبرش مرا نصب کرد، من قسمت کننده ی بهشت و دوزخم من حجت خداوند بزرگ بر بدکاران و نیکو کارانم، من نور الأنوار هستم .

پس از خواب غفلت بیدار شوید و پیش از آن که مرگ فرا رسد، به عمل کردن بشتابيد ؛ أفتدرون الاستكبار ما هو؟ هو ترك الطاعة لمن أمروا بطاعته، و الترفع على من ندبوا إلى متابعته و القرآن ينطق من هذا عن كثير إن تدبّره متدبّر، و اعلموا - أيها المؤمنون - إن الله عز وجل قال : إن الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفاً كأنهم بنیان مرصوص»(1) صف، آیه ی ۴ . ۱ . سوره ی . )، أتدرون ما سبيل الله و من سبيله و من صراط الله و من طريقه؟ أنا صراط الله الذي من لم يسلكه بطاعة الله فيه هوى به إلى النار، و أنا سبيله الذي نصبني للإتباع بعد نبيه ، أنا قسيم الجنة والنار، و أنا حجة الله عز و جل على الفجار والأبرار، وأنا نور الأنوار فانتبهوا من رقدة الغفلة و بادروا بالعمل قبل حلول الأجل .. (2) . مسند الإمام الرضا : ج ۲ ، كتاب الدعاء، ص ۲۴ ، ح ۲۸ . )

آری، حضرت علی جان نفیس خویش را صراط و سبیل خدا می نامد؛ یعنی صراط علمی همان دین خداست و صراط عینی حقیقی همان امام معصوم است، همچنین است عناوین دیگر مانند ترازوی عدل و قسط که در سایر روایات آمده است .