. تفسير سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ(سوره توبه آیه ۷۹ خدا آنها را مسخره می کند.)، «اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ»(سوره بقره آیه ۱۵ خدواند آنها را استهزاء می کند.)، «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ»(سوره آل عمران، آیه ٥٤: آنان مکر و خدعه نمودند، خداوند هم مکر و حیله چاره اندیشی نمود.) و «يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خَادِعُهُمْ»(سورة نساء، آیه ١٤٢ منافقان میخواهند خدا را فریب دهند در حالی که او آنها را فریب می دهد.)

حسن بن علی بن فضال گوید: از حضرت رضا از تفسیر آیه سخرَ اللَّهُ مِنْهُمْ»، «اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بهم» و «مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ» و «يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خَادِعُهُمْ» سؤال کردم.

فرمود:

إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَي لَا يَسْحْرُ وَ لَا يَسْتَهْزِئُ وَ لَا يَمْكُرُ وَلَا يُخَادِعُ وَ لَكِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يُجَازِيهِمْ جَزَاءَ السُّحْرِيَّةِ وَ جَزَاءً الاسْتِهْزَاءِ وَ جَزَاءَ الْمَكْرِ وَالْخَدِيعَةِ تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوا كَبِيرًا.

«خداوند متعال کسی را مسخره نمیکند و ریشخند نمی نماید و مکر و خدعه ندارد و لیکن پاداش مسخره کنندگان و مکر و خدیعه را می دهد و پروردگار منزه است از اینکه اهل مکر و خدعه و نیرنگ و فریب باشد».(ر.ك: التوحيد : ١٦٣.)

صص 219

تفسير «اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا»(سوره آل عمران آیه ۲۰۰)

حسین بن خالد روایت میکند حضرت رضا در تفسیر آیه شریفه «اصبروا وصابروا ورابطوا فرمودند:

اصْبِرُوا عَلَى الْمَصَائِبِ وَ قَالَ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَي مُنَادٍ أَيْنَ الصَّابِرُونَ فَيَقُومُ فِئَامُ مِنَ النَّاسِ ثُمَّ يُنَادِي أَيْنَ الْمُتَصَبِّرُونَ فَيَقُومُ فِئَامُ مِنَ النَّاسِ.

هر گاه روز قیامت برپا شود منادی فریاد می زند صابران کجا هستند در این هنگام گروهی از مردم قیام میکنند بار دیگر فریاد می زند متصبران کجا هستند باز گروهی از جای خود بر می خیزند. 

راوی گوید عرض کردم صابرین کیانند؟

فرمود:

الصَّابِرُونَ عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ الْمُتَصَبِّرُونَ عَلَى اجْتِنَابِ الْمَحَارِمِ.

کسانی هستند که در اداء واجبات صبر داشته باشند و از اجتناب محرمات خود را نگهدارند».(ر.ک: تفسیر قمی ۱: ۱۲۹ ؛ تحف العقول: ٢٩٦؛ تفسير نور الثقلين ٤٢٦:١ ح ٥٠٠)

. تفسير «شهدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ ...»(سوره آل عمران، آیه ۱۸)

مرزبان قمی گوید از حضرت رضا پرسیدم: معنى شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُوا الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ؛ خداوند با ایجاد نظام واحد جهان هستی، گواهی می دهد که معبودی جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش (هر کدام به گونه ای بر این مطلب گواهی می دهند؛ در حالی که خداوند در تمام عالم قیام به عدالت دارد؛ معبودی جز او نیست که هم توانا و هم حکیم است چیست؟

فرمود:

هُوَ الْإِمَام [صاحبان دانش] یعنی امام».(ر.ک: تفسیر عیاشی ١٦٦:١ ح ١٩؛ بحار ٢٠٤:٢٣ ٥٢؛ تفسیر کنز الدقائق ٤٠:٢.)

صص223-224