رفتار با فرزند
امام رضا در خصوص فرزندان چه گفتاری دارند؟
فرزند دوستی امام رضا نکته زیبایی است که در بیان یکی از یاران حضرت آمده است(4).(كلثم بن عمران به امام گفت: أنت تحب الصبيان، فادع الله أن يرزقك ولداً؛ شما فرزندان را دوست می دارید. همانا از خداوند درخواست میکنم که فرزندی به شما ارزاني كند. إثبات الوصية ص ۲۱۷) با درنگ در این روایت از حضرت چند نکته تقدیم می شود
1 عقیقه برای پسر و دختر نام گذاری تراشیدن موهای سر نوزاد در روز هفتم و معادل وزن موها طلا یا نقره صدقه دادن لازم است و ختنه پسربچه ها واجب است(5).(عيون أخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۲۳)
افرادی که توانایی لازم را دارند باید بر زن و فرزند خود توسعه و گشایش دهند(6).(صحيفة الرضا، جواد قیومی، ص ۴۰۳)
فرزندت را نزن و برای ادب کردنش از او قهر کن ولی مواظب باش قهرت طول نکشد و هرچه زودتر آشتی کن(7).(بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۱۴)
۴ امام رضا از رسول خدا روایت میکند که ایشان می فرمودند:
پنج چیز را تا آخر عمر رها نخواهم کرد و پنجم سلام کردن بر کودکان تا بعد از من سنت (رسم) باشد(1).»(علل الشرایع، ص ۵۴)
۵ از امام رضا درباره شخصی پرسیدند که پسر نوجوانش را به نماز خواندن وادار میکند و این فرزند گاهی نماز را ترک میکند. امام فرمودند: این پسر چند سال دارد؟ گفتند: «آقا، هشت ساله است.» حضرت رضا با تعجب فرمودند: «سبحان الله هشت ساله است و نمازش را ترک میکند؟ گفتند: «بچه است گاهی خسته و ناراحت می شود امام فرمودند هر طوری که راحت است نمازش را بخواند(2).(وسائل الشيعه، ج ۴، ص ۲۰)
۶ امام در نام گذاری مناسب فرزند تأکید می کردند. به طور مثال حضرت می فرمودند: البيت الذي فيه اسم محمد يصبح أهله بخير و يمسون بخير(3)؟(بحار الأنوار، ج ۱۰۱، ص ۱۳۱)
(خانه ای که در آن نام محمد باشد صبح و شب با خیر سپری میشود.)